امروزه از دستگاه ها و تجهیزات مختلفی برای تهیه قهوه استفاده می شود که قهوه را سریع تر و بهتر درست می کنند. یکی از وسایل رایج برای دم کردن قهوه موکاپات (Moka Pot) است که به عنوان دستگاه اسپرسو روی گازی نیز شناخته می شود و از آن برای تهیه قهوه به روش سنتی ایتالیایی استفاده می کنند. قهوه ساز موکاپات قدرتی به اندازه اسپرسو ندارد؛ ولی قهوهای که در آن دم می کشد طعمی غنی و خوشمزه دارد. به همین دلیل این دستگاه در سراسر دنیا به قهوه ساز محبوبی مشهور شده است. در این مطلب به آموزش دم آوری قهوه با موکاپات و نکات مهم در مورد تهیه قهوه با این دستگاه می پردازیم.
موکاپات (Moka Pot) چیست؟
موکاپات برای عصاره گیری و دم آوری قهوه از فشار بخار آب و عبور بخار از صافی حاوی قهوه استفاده می کند. با این دستگاه کوچک می توان در خانه خیلی راحت و در کوتاه ترین زمان ممکن یک اسپرسو خوب درست کنید. این قوری قهوه ساز اسپرسو با نام های دیگری مثل موکا و موکا اسپرسو نیز مشهور است و یک وسیله مقرون به صرفه برای تهیه قهوه عالی و خوش طعم می باشد.
ویدیو نحوه دمآوری قهوه با موکاپات
اجزای تشکیل دهنده موکاپات (قوری قهوهساز اسپرسو)
این دستگاه یا قوری قهوه ساز اسپرسو شامل سه بخش شامل محفظه نگهدارنده آب، سبد قهوه و ظرف فرآورده است.
1.محفظه نگهدارنده آب در موکاپات
این محفظه وظیفه نگهداری آب در موکاپات را بر عهده داشته و در قسمت زیرین دستگاه قرار دارد؛ آب این محفظه داغ می شود و تحت فشار بخار به سمت سبد قهوه هدایت می گردد.
2.سبد قهوه در قوری قهوه ساز
سبد قهوه در موکاپات دو بخش دارد؛ یک محفظه دایره ای شکل که قهوه آسیاب شده در آن ریخته می شود و دیگری لوله ای متصل به محفظه سبد است که در زیر محفظه تعبیه شده است. در زمان بسته شدن کامل قهوه ساز این لوله به داخل محفظه نگهدارنده آب وارد می شود.
3.ظرف فراورده در موکاپات
ظرف فرآورده در قسمت بالای دستگاه موکاپات قرار می گیرد و وظیفه نگهداری قهوه تولید شده را دارد. این سیستم دارای یک دسته است تا راحت تر بتوان آن را جا به جا کرد. فیلتری در کف ظرف فرآورده تعبیه شده و دقیقا در قسمت بالای سبد قهوه قرار دارد. همچنین لوله ای در میانه ظرف گذاشته شده که قهوه تولید شده از آن عبور می کند و داخل ظرف ریخته می شود.
انواع قهوه ساز اسپرسو
قوری قهوه ساز اسپرسو در سال 1933 توسط فردی به نام آلفونسو بیالتی اختراع شد و به اسم موکا اسپرس تولید و به بازار عرضه گردید. دو نوع مهم از این مدل موکاپات شامل موکاپات بیالتی و بریکای بیالتی هستند.
1.موکاپات بیالتی
موکاپات بیالتی دستگاهی برای دم آوری قهوه است که از نظر نوع سیستم در دو مدل برقی و غیر برقی ساخته می شود. مدل غیر برقی موکاپات بیالتی می توان آن را روی شعله گاز گذاشت؛ ولی باید بعد از جوش آمدن قهوه میزان حرارت آن را تنظیم کرد. به دلیل اینکه تنظیم منبع حرارتی دشوار است مدل های موکاپات برقی وارد بازار شدند در این دستگاه ها کنترل دما ساده بوده و به صورت خودکار انجام می شود. در این نوع موکاپات فقط باید پودر قهوه و آب را در مخزن مربوطه ریخت و دستگاه را روشن نمود.
2.بریکای بیالتی
این قوری قهوه ساز شکل ظاهری شبیه موکاپات های معمولی دارد؛ ولی قهوه ای که با این دستگاه دم می کشد شبیه قهوه ای است که با دستگاه اسپرسو دم کشیده است. در قسمت بالای این سیستم یعنی محل ریزش قهوه یک سوپاپ وجود دارد که از سرریز شدن قهوه جلوگیری می کند و باعث بالا رفتن فشار مخزن می شود.
زمانی که سوپاپ در اثر فشار به بالا می پرد، آب با فشار از داخل قهوه عبور می کند و قهوه با کف یا خامه دم می شود و نوشیدنی قهوه حاصل این فرآیند دارای کف بوده و کیفیت خوبی دارد. بریکای بیالتی تنها قهوه سازی است که می تواند قهوه ای شبیه اسپرسو تهیه کند.
سایز بریکای بیالتی 2 و 4 نفره است؛ مدل های متفاوت موکاپات از جنس آلومینیوم با دسته با کلیتی ساخته می شود و بیشتر جنس این دستگاه از استیل، آلومینیوم و چدن است.
نحوه دم کردن قهوه با موکاپات (Moka Pot)
بعد از آشنایی با انواع موکاپات و اجزای تشکیل دهنده این دستگاه نوبت به طرز تهیه قهوه با موکاپات می رسد. برای دم آوری قهوه با موکاپات مراحل زیر باید انجام شود.
1.محفظه آب موکاپات را باید تا خط مشخص شده از آب پر کرد؛ برای این کار باید ابتدا سبد قهوه از موکاپات برداشته شود و سپس آب داغ را داخل مخزن ریخت. در صورتی که خط پرکننده دیده نمی شود باید مخزن دقیقا تا قسمت زیر سوپاپ بخار از آب پر شود.
نکته: زمانی که موکاپات را از آب گرم پر می کنیم فلز بدنه دستگاه سریع گرم می شود؛ بنابراین برای جلوگیری از هر گونه اتفاق باید بسیار مراقب بود.
نکته: آب داغ باعث کاهش زمان دم آوری قهوه شده و مانع از گرمای زیاد و سوختن قهوه می شود.
2.دانه های قهوه را تا جایی که به اندازه دانه های نمک خوراکی شوند باید آسیاب کرد؛ مقدار مورد نیاز قهوه برای آسیاب کردن حدود 18 تا 20 گرم است.
3.قهوه آسیاب شده باید درون سبد قهوه ریخته شود و روی سبد را کمی صاف کرد؛ این صاف کردن سطح قهوه در سبد باید با فشار کم انجام گیرد تا قهوه فشرده نشود و بخار آب به خوبی بتواند از قهوه عبور کند.
4.سبد قهوه را در قسمت بالای مخزن آب قرار داده و بخش بالایی دستگاه موکاپات را ببندید.
5.برای مدت 5 تا 7 دقیقه موکاپات را روی شعله متوسط و ملایم گاز قرار دهید و هنگامی که قهوه به مخزن عصاره وارد و مخزن به قدر کافی پر شد به سرعت قهوه ساز را از روی حرارت بردارید. هر چه آب استفاده شده در مرحله اول داغ تر باشد این فرآیند سریع تر انجام می شود.
نکته: برای تنظیم کردن دمای شعله گاز طی فرآیند در صورتی که قهوه به سرعت بالا می آید و در محفظه عصاره گیری سرریز می شود باید شعله را کم کرد. همچنین چنانچه قهوه به شکل قطرات ریز به مخزن وارد می شود بایستی شعله را افزایش داد.
6.کمی قهوه را هم بزنید و بعد دم آوری فورا آن را مصرف کنید.
نکته: می توانید قهوه موکاپات را با شکر سرو نمایید.
نکته: در صورتی که قهوه با آب داغ رقیق شود قهوه ای به سبک آمریکایی با نام امریکانو تهیه می شود.
نحوه تمیز کردن موکاپات
برای تمیز کردن موکاپات باید از آب گرم بدون مواد شوینده استفاده کرد؛ برای این کار باید محفظه آب و قهوه را خالی نمود و اجازه دهید قبل از شستشو کاملا خنک شود. در مرحله بعد باید مخزن را از سایر اجزا دستگاه جدا کرده و هر قسمت را با آب خنک کاملا بشویید و با حوله خشک نمایید.
چگونگی عملکرد دستگاه موکاپات
در قسمت های مختلف مقاله اشاره کمی به نحوه عملکرد موکاپات کردیم در اینجا به صورت کاملتر چگونگی عملکرد این دستگاه را شرح می دهیم. طراحی موکاپات به گونه است که می توان به صورت مستقیم آن را روی شعله گاز قرار داد. محفظه زیرین این وسیله محل نگهداری آب است و در سبد فیلتر مرکزی آن قهوه آسیاب شده ریخته می شود. در محفظه بالایی موکاپات قهوه دم آوری شده جمع آوری و ذخیره می گردد. به طور کلی عملکرد موکاپات به این صورت است که در محفظه پایین فشار جمع شده و می تواند عصاره قهوه را تحت فشار بخار آب از میان قهوه آسیاب شده عبور دهد و به صورت نوشیدنی خوش طعم به محفظه بالایی برساند.
نکات مهم برای دم آوری قهوه با موکاپات
برای دم آوری قهوه با موکاپات باید نکاتی را مدنظر قرار داد تا قهوه ای لذیذ و خوش عطر و طعم تهیه کنید.
⦁ در صورت مسدود شدن سبد فیلتر فلزی مرکزی یا خارج شدن شیر فشار باید از آسیاب درشتتری استفاده شود.
⦁ قهوه آسیاب شده را نباید با فشار داخل سبد فیلتر فلزی ریخت؛ بلکه باید یک ضربه آرام به سمت پایین بزنید و سطح قهوه را صاف کنید.
⦁ چنانچه زمان دم کشیدن قهوه بیشتر از 5 دقیقه طول بکشد باید حرارت زیاد کرد تا در محفظه پایین فشار بیشتری ایجاد شود.
⦁ برای تهیه قهوه با موکاپات بهتر است از قهوه های آماده و پودر شده مخصوص این دستگاه استفاده کرد.
⦁ در صورت نداشتن مقیاس قهوه بهتر است سبد فیلتر فلزی موکاپات را از قهوه پر نمایید.
جمع بندی
دستگاه های اسپرسوی تجاری قیمت بسیار بالایی دارند و برای تهیه قهوه در خانه مناسب نیستند. شما می توانید به جای خرید چنین دستگاه های گران قیمتی از موکاپات استفاده کنید. این وسیله قهوه ساز مقرون به صرفه بوده و با آن می توان در خانه یک قهوه خوشمزه و خوش طعم درست کرد.برای تهیه انواع دستگاه موکاپات میتوانید به سایت فروشگاه قهوه واکا مراجعه کنید.
