شرایط پرورش گیاه قهوه

چنانچه به قهوه و نوشیدنی‌های پیرامون آن علاقه‌مند هستید بهتر است با نحوه و شرایط پرورش گیاه قهوه نیز بیشتر آشنا شوید. انواع قهوه‌ای که در حال حاضر مصرف می‌کنید در ابتدا به شکل گیاه وجود داشته اند. در این مقاله قصد داریم ضمن تعریف گیاه قهوه درباره چگونگی کاشت، پرورش، تکثیر، کوددهی و هرس این گیاه توضیحاتی را به شما عزیزان ارائه دهیم.

تعریف گیاه قهوه

گیاه قهوه گیاهی گلدار و همیشه سبز است که به شکل درختچه می‌روید. هرچند که امروزه در کشورهای مختلف دنیا از جمله برزیل، اندونزی، کلمبیا، هند و… شاهد کاشت گیاه قهوه هستیم اما خواستگاه این گیاه کشور اتیوپی واقع در قاره آفریقا است. دانه‌های سبز و کوچک این گیاه در واقع همان دانه‌های قهوه هستند که از بخش میوه جدا شده و خشک می‌شوند. سپس به روش‌های مختلفی فراوری و برشته شده و به عنوان قهوه در دسترس علاقه‌مندان قرار می‌گیرد. قیمت قهوه با توجه به گیاه و زادگاه آن متفاوت خواهد بود.

هرچند مزارع قهوه اغلب در ارتفاعات بالا و دامنه‌های گرمسیری وجود دارند اما شما نیز می‌توانید به راحتی این گیاه را به شکل گلدانی و در نسخه‌های کوچک‌تر رشد و پرورش دهید. با رعایت چند نکته می‌توان گفت که پرورش گیاه قهوه در مقایسه با دیگر گیاهان آپارتمانی حتی آسان‌تر خواهد بود. قبل از بررسی شرایط پرورش گیاه قهوه بهتر است ابتدا با انواع این گیاه بیشتر آشنا شوید.

انواع گیاه قهوه

گیاه قهوه دارای صد گونه مختلف است که هر یک نیز به انواع مختلف دیگری تقسیم بندی می‌شوند. هرچند در زمان برداشت آگاهی از ویژگی‌های گیاه قهوه و طعم آن اهمیت کمتری دارد اما به منظور مراقبت صحیح بهتر است درباره منشاء این گیاه بیشتر بدانید.

گیاه قهوه عربیکا

قهوه عربیکا از محبوب‌ترین و پرفروش‌ترین قهوه‌های حال حاضر بازار به شمار می‌آید. در حال حاضر حدود ۷۰ درصد قهوه دنیا از این رقم گیاه قهوه تولید می‌شود. بر همین اساس اغلب پرورش دهندگان خانگی قهوه نیز از گونه عربیکا برای رشد و پرورش استفاده می‌کنند.

گیاه قهوه روبوستا

کشورهای واقع در جنوب صحرای آفریقا به عنوان خاستگاه اولیه گیاه قهوه روبوستا به شمار می‌آیند. این گونه از گیاه قهوه در حال حاضر ۳۰ درصد تولید قهوه‌های دنیا را به خود اختصاص داده است. کافئین نسبتا بالا و طعم تلخ قهوه روبوستا باعث شده تا از محبوبیت کمتری نسبت به قهوه عربیکا برخوردار باشد. اغلب قهوه‌های فوری از این گونه تهیه و تولید می‌شوند. البته گیاه قهوه‌ روبوستا دارای ماهیتی مقاوم‌تر از عربیکا بوده و می‌توان آن را در شرایط آب و هوایی مختلف و حتی در ارتفاعات پایین‌تر رشد و پرورش داد.

گیاه قهوه لبیریکا

در میان گروه‌های اصلی گیاهان قهوه، گونه لیبریکا از میزان کافئین بیشتری برخوردار است. این گیاه دارای دوره رشد طولانی‌تری بوده و تنها دو درصد قهوه دنیا را شامل می‌شود. خاستگاه این قهوه کشور لیبریا واقع در سواحل غرب قاره آفریقا است.

نحوه کاشت قهوه

در این بخش از مقاله به بررسی شرایط پرورش گیاه قهوه و نحوه کاشت آن می‌پردازیم. گیاهی را که برای رشد و پرورش قهوه انتخاب می‌کنید بهتر است جوان باشد. برگ‌های گیاه بایستی براق و سرسبز بوده و فاقد هرگونه لکه‌های قهوه‌ای باشد. گونه عربیکا مانند Coffea arabica nana با توجه به اینکه نیاز کمتری به هرس دارد می‌تواند انتخاب خوبی برای کاشت باشد.

محیط پرورش گیاه قهوه ترجیحاً دارای نور غیر مستقیم باشد، چرا که نور مستقیم خورشید باعث سوختگی برگ‌های قهوه می‌گردد. بنابراین بهتر است گلدان‌ها را در پشت پنجره قرار دهید.

در این مرحله خاک گیاه را آماده نمایید. خاک‌های اسیدی همراه با زهکشی مناسب بهترین خاک برای گیاهان قهوه به شمار می‌آیند.

در این مرحله یک گلدان که دارای چند سوراخ زهکشی است را به میزان دو سوم از مخلوط خاک پر نمایید. گیاه قهوه را به آرامی درون خاک بگذارید به طوری که بخش بالای ریشه‌ها زیر لبه گلدان قرار بگیرند. سپس گلدان را با مخلوط خاک پوشانده و آن را آهسته بکوبید.

برای اینکه ریشه‌ها به خوبی مستقر شوند نیاز به آبیاری است. آبیاری بایستی به صورت منظم باشد و تنها خاک را مرطوب نگه دارد.

چگونگی برداشت دانه قهوه

به طور کلی بوته های قهوه بعد از ۵ سال شروع به باردهی می‌کنند، اما چنانچه چند گیاه قهوه داشته باشید می‌توانید به اندازه دو یا سه وعده دانه‌های قهوه را برای برشته کردن برداشت نمایید. در فصل بهار شاهد گل‌های سفید و معطری از این گیاه خواهید بود. گیلاس قهوه در گیاهان بالغ همانند میوه‌های کوچک قرمز رنگی مانند زغال اخته دیده می‌شود. دانه‌های رسیده قهوه را جدا کرده و میوه آن را دور بریزید. دانه‌ها را پس از شستشو بر روی یک تور سیمی قرار داده و پهن کنید. سپس دانه‌های قهوه را به مدت یک هفته در معرض نور خورشید قرار داده تا خشک شود. بعد از آن می‌توانید دانه‌های قهوه را برشته کرده و مورد استفاده قرار دهید.

زمان مناسب برای کاشت گیاه قهوه

از جمله شرایط پرورش گیاه قهوه کاشت آن در زمان و فصل مناسب است. زمان مناسب کاشت قهوه با توجه به فاکتورهای مختلفی مانند آب و هوا، میزان بارندگی و ارتفاع منطقه مورد نظر بستگی دارد. در واقع بهترین فصل کاشت قهوه در زمان بارندگی است که گیاهان جوان قهوه می‌توانند رطوبت کافی را برای رشد و حفظ ریشه‌های خود دریافت کنند.

فصل بارانی در اغلب مناطق کشت قهوه از ماه مارس شروع شده و تا ژوئن ادامه دارد، از این رو بیشترین کاشت قهوه نیز در این ماه‌ها صورت می‌گیرد. البته گونه گیاه قهوه نیز نقش مهمی در زمان کاشت و شرایط رشد آن ایفا می‌کند.

همچنین خاکی که گیاه قهوه قرار است در آن کاشته شود بایستی با استفاده از زهکشی مناسب و مواد مغذی کافی آماده سازی شود.

به طور کلی گیاهان قهوه برای رشد مناسب نیاز به آب و هوای نسبتاً گرم بین ۱۵ الی ۲۴ درجه و ارتفاعی در حدود ۶۰۰ الی ۲۰۰۰ متر از سطح دریا احتیاج خواهند داشت.

گیاه قهوه و چگونگی نگهداری از آن

در این بخش از مقاله با چگونگی نگهداری گیاه قهوه از جمله آبیاری، کوددهی، هرس و کنترل آفات آن آشنا خواهید شد.

نحوه آبیاری گیاه قهوه

همانطور که اشاره شد گیاهان قهوه برای بهره وری و حفظ سلامت خود نیاز به آبیاری مداوم دارند. آبیاری این گیاهان با توجه به میزان بارندگی و آب و هوای منطقه کشت گیاه قهوه متفاوت است. گیاهان قهوه در زمان رشد نیاز به آب بیشتری دارند که در زمان خواب این نیاز کاهش می‌یابد. آبیاری بایستی به صورت عمیق انجام گیرد تا خاک کاملاً مرطوب شود. همچنین از آبیاری بیش از اندازه پیشگیری شود چرا که ممکن است ریشه‌های گیاه دچار پوسیدگی شوند.

نحوه کود دهی گیاه قهوه

گیاهان قهوه مانند بسیاری دیگر از گیاهان برای رشد و پرورش به کوددهی منظم نیاز دارند. بهترین کود برای این گیاهان بایستی دارای مقادیر مناسبی از پتاسیم، فسفر و نیتروژن باشند. کود دهی گیاه قهوه بهتر است در فصل رشد آن صورت گیرد. همچنین از زیاده‌روی در کوددهی جلوگیری شود چرا که باعث رشد بیش از حد گیاه و در نتیجه کاهش کیفیت لوبیا می‌گردد.

نحوه هرس گیاه و کنترل آفات گیاه قهوه

طبق شرایط پرورش گیاه قهوه بایستی نسبت به هرس گیاه و کنترل آفات گیاه قهوه توجه کافی داشت. با هرس کردن این گیاه می‌توان شکل و اندازه آن را کنترل کرد تا از رشدی سالم برخوردار شود. بنابراین به صورت منظم گیاه قهوه را هرس کرده و شاخه‌های صدمه دیده و مرده آن را حذف کنید تا فرصت رشد بهتر برای گیاه مهیا شود. زمان هرس گیاه قهوه بهتر است بعد از برداشت محصول که فصل خواب بوده صورت گیرد. با توجه به حساس بودن گیاهان قهوه به انواع بیماری‌ها و آفات بایستی آنها را از این نظر نیز کنترل و بازرسی کرد. بر اساس نوع بیماری و آفت می‌توانید از انواع آفت‌کش‌های شیمیایی یا طبیعی استفاده کنید. برخی از رایج‌ترین آفات گیاهان قهوه را شپشک آردآلود، کرم توت قهوه و حشرات فلس‌دار تشکیل می‌دهند.

پرورش گیاه قهوه در خانه و نکات آن

چنانچه شما هم قصد پرورش گیاه قهوه را در منزل دارید بهتر است با نکات مهمی در این باره بیشتر آشنا شوید.

همواره سعی در حفظ رطوبت خاک گیاه داشته باشید. گیاه قهوه به طور کلی در دمای گرم بین ۷۰ تا ۸۰ درجه فارنهایت رشد بالایی داشته و بایستی همواره مرطوب باشند.

گیاهان قهوه نیاز به خاک غنی و سرشار از املاح معدنی دارند؛ بنابراین از کوددهی مرتب آنها غافل نشوید. برای این امر می‌توانید از کودهای مایع دارای مقدار کمی نیتروژن هستند بهره بگیرید تا تولید گیلاس در گیاهان قهوه صورت گیرد.

با رسیدن فصل بهار حتماً گیاهان قهوه را هرس کنید تا شکل آنها جمع و فشرده گردد. برش‌ها بهتر است در زاویه ۴۵ درجه و در قسمتی که برگ به ساقه می‌رسد انجام شوند.

تعویض گلدان گیاه قهوه در فصل بهار باعث رشد هرچه بیشتر آن خواهد شد. بنابراین می‌توانید از گلدان بزرگتر استفاده کرده و فرصت رشد بیشتر را به گیاه بدهید.

سخن پایانی

گیاه قهوه گیاهی گلدار و همیشه سبز است که به شکل درختچه می‌روید. هرچند مزارع قهوه اغلب در ارتفاعات بالا و دامنه‌های گرمسیری وجود دارند اما شما نیز می‌توانید با در نظر گرفتن شرایط پرورش گیاه قهوه به راحتی این گیاه را به شکل گلدانی رشد دهید. گیاه قهوه برای رشد و سلامت خود به توجه و مراقبت منظم نیاز دارد. بنابراین بایستی به مواردی مانند آبیاری، هرس، کوددهی، کنترل آفات و نحوه برداشت این گیاه توجه داشته باشید. بدین صورت می‌توانید در منزل نیز به پرورش گیاه قهوه پرداخته و دانه‌های قهوه با کیفیت و خوش طعمی را برداشت نمایید.

قهوه واکا از معتبرترین فروشگاه‌های اینترنتی در سطح کشور است که به فروش انواع قهوه عربیکا، قهوه روبوستا و دیگر قهوه‌های ترکیبی با کیفیتی بی‌نظیر و قیمتی مناسب می‌پردازد. شما می‌توانید برای خرید قهوه و تجهیزات آن هم اکنون سفارش خود را به صورت آنلاین ثبت نمایید.