معرفی دان قهوه لیبریکا و اکسلسا

دان قهوه لیبریکا و اکسلسا به عنوان دو نماینده برجسته از دنیای قهوه، هرکدام با تاریخچه و خصوصیات منحصر به فرد خود، توجه علاقه‌مندان به این نوشیدنی محبوب جهانی، یعنی قهوه، جلب کرده‌اند. لیبریکا، با موقعیت جغرافیایی خاص خود در قلب قاره آفریقا، تجربه‌ ذائقه‌ای خاص و نوعی کیفیت برتر در محصولات قهوه‌اش را به همراه دارد. از سوی دیگر، اکسلسا با رشد و توسعه قهوه‌های با کیفیت در منطقه لاتین آمریکا، نمونه‌ای استثنایی از تنوع و ذوق در تولید قهوه با استانداردهای بالا. در این مقدمه، با نگاهی به تفاوت‌ها و ویژگی‌های منحصر به فرد هر دو، به کاوش در دنیای متنوع و فرهنگی قهوه خواهیم پرداخت.

معرفی قهوه لیبریکا: قهوه جنوب شرقی آسیا

قهوه لیبریکا، یکی از انواع قهوه کمتر شناخته شده، اما با ویژگی‌های جذاب و طعم منحصر به فرد خود، به عنوان یک گونه محبوب در دنیای قهوه شناخته می‌شود. این نوع قهوه به ویژه در منطقه جنوب شرق آسیا، به‌عنوان خاستگاه اصلی کشت و تولید شناخته می‌شود. احتمالا تاکنون کمتر با قهوه لیبریکا آشنا شده‌اید، اما این گونه نیز مانند قهوه عربیکا و روبوستا، جایگاه خود را در عرصه قهوه دارد و توجه علاقه‌مندان به طعم‌های جدید را به خود جلب می‌کند.

ریشه نام این قهوه

ریشه نام لیبریکا از واژهٔ “لیبریا” گرفته شده، که نام یک منطقه در آفریقای غربی است. با این‌حال، کشورهایی چون مالزی، اندونزی و به‌ویژه فیلیپین به‌عنوان پرورش‌دهندگان اصلی این گونه قهوه شناخته می‌شوند. فیلیپین به تنهایی سهم ۷۰ درصدی از تولید قهوه لیبریکا را به خود اختصاص داده است. اطلاعات دقیقی درباره ورود و محبوبیت این نوع قهوه در جنوب شرق آسیا ممکن است محدود باشد، اما بدون شک، لیبریکا در اواخر قرن نوزدهم به یک محصول بسیار محبوب در این منطقه تبدیل شد.
در زمانی که بسیاری از تولیدکنندگان به روبوستا تمایل داشتند و آن را به‌عنوان اولویت خود می‌دانستند، کشاورزان و پرورش‌دهندگان قهوه در فیلیپین با ابتکار و نوآوری به سمت کشت گیاه لیبریکا گام برداشتند و این اقدام باعث شناخته شدن لیبریکا در جنوب شرق آسیا شد. این قهوه توانست در ارتفاعات کم و حتی در دماهای بسیار بالا کشت شود، که این موضوع یک امتیاز مهم برای لیبریکا به‌شمار می‌آید.

آشنایی با قهوه اکسلسا، یک نوع منحصر به فرد قهوه

قهوه اکسلسا یا Excelsa تا سال 2006 به عنوان یکی از گونه‌های منحصربه‌فردترین قهوه‌های جهان معروف بود، که تنها 7 درصد از تولید جهانی قهوه را تشکیل می‌داد. Excelsa به عنوان یک نوع قهوه است که اغلب برای بهبود طعم سایر انواع قهوه استفاده می‌شود و این گیاه روی درختان بلندی رشد می‌کند. این نوع از بین چهار نوع قهوه، یکی از کمتر شناخته‌شده‌ترین گونه‌هاست و تحقیقات بیشتری برای درک بهتر از طعم و عطر آن لازم است.
دانه قهوه Excelsa از سال 2006 به خانواده لیبریکا پیوسته است. این تغییر به دلایل مختلفی رخ داده است، اما یکی از مهم‌ترین دلایل آن شباهت زیادی بین لیبریکا و اکسلسا از نظر جغرافیای رشد گیاه و نحوه برداشت آن است. با این حال، تفاوت اساسی بین اکسلسا و لیبریکا در محل کشت این گیاهان است؛ اکسلسا در جنوب شرقی آسیا و لیبریکا در آفریقای غربی کشف شده‌اند.

طعم قهوه اکسلسا

درباره طعم و عطر Excelsa باید گفت که این نوع قهوه دارای رایحه‌ای شیرین است، اما روست آن باعث می‌شود تا دانه‌های قهوه نهایی بسیار برجسته و برشته باشند. افرادی که برای اولین بار با Excelsa آشنا می‌شوند، قطعا از پیچیدگی‌های این نوع قهوه تحت تأثیر قرار خواهند گرفت، اما با این حال، اطمینان حاصل شود که نتیجه نهایی تجربه‌ی لذت‌بخشی خواهد بود. استفاده از قهوه اکسلسا در ترکیب با انواع قهوه روبوستا در سراسر جهان به عنوان یک رخداد متداول و محبوب شناخته می‌شود.

مشخصات و ویژگی‌های گیاه اکسلسا

گیاه قهوه اکسلسا، با ویژگی‌های منحصر به فرد، به‌طور متفاوتی از قهوه عربیکا و روبوستا رشد می‌کند. این گونه به‌صورت درخت است و با اختلاف در ساختار نسبت به قهوه عربیکا و روبوستا، دارای درختچه نیست. این درخت در ارتفاعات میانی میان 1000 تا 1300 مترمکعب رشد می‌کند. گرچه گیاه قهوه اکسلسا مقاوم و منعطف است، اما نیاز به مراقبت و توجه خاص دارد و مدیریت پرورش آن به دلیل خصوصیات خاص آن دشوار است.

آفات و خوردگی

درخت اکسلسا در مقابل آفات و آسیب پروانه‌های معدنچی مقاوم است، اما به بیماری قارچی تریکومیکوز حساس است. برگ‌های این گیاه نیز به‌طور متفاوتی از سایر گیاهان بزرگ‌برگ هستند، طول هر برگ حدود 26 سانتی‌متر و عرض آن 13 سانتی‌متر دارد.
لوبیای گیاه اکسلسا نامتقارن است و از نظر شکل و اندازه با لوبیاهای دیگر متفاوت است. طول لوبیا حدود 9 میلی‌متر و عرض آن 6 میلی‌متر است.
در مورد محتوای کافئین نیز باید به تفاوت‌های قابل توجه اشاره کرد؛ کافئین قهوه اکسلسا کمتر از کافئین قهوه عربیکا است، به‌طوری‌که مقدار کافئین در لوبیای اکسلسا از 0.86 تا 1.13 گرم در هر 100 گرم در مقایسه با 1.2 تا 1.5 گرم برای عربیکا کمتر است.

میزان روست قهوه اکسلسا

گرچه پرورش گیاه اکسلسا با چالش‌هایی مواجه است، اما اگر پس از پرورش، فرآوری این قهوه به‌طور موثر انجام شود، می‌توان نتیجه‌ای جذاب و پیچیده برای قهوه‌دوستان به ارمغان آورد.
لوبیای اکسلسا دارای موسیلاک غلیظ‌تری نسبت به عربیکا است و مقدار مواد جامد محلول در آن کمتر است. این ویژگی به این معناست که پروفیل‌های برشته برای اکسلسا باید از هیچ لوبیای دیگری گرفته نشود و نیاز به استفاده از منحنی‌ها و بهترین روش‌ها دارد.
همچنین، حلالیت پایین این گونه به این معناست که برای حصول از پروفیل‌های با طعم و عطر مطلوب، ممکن است نیاز باشد که دانه‌های اکسلسا در دماهای بالاتر یا برای مدت زمان بیشتری تاب بخورند.
لوبیای اکسلسا در متوسط ​​می‌تواند نت‌های توت مانند و میوه‌ای، همچنین طعم‌های چوبی و ذرت بو دهد. در رست دارک لوبیاها، نت‌های شکلات و خامه بیشتر خواهد بود.
با این حال، به دلیل کمبود بازار فروش و ارزش کمتر این نوع قهوه، تولید انبوه اکسلسا به‌صورت معقول به‌نظر نمی‌رسد. با تغییر در روند کاشت در ارتفاعات پایین‌تر، استفاده از درخت اکسلسا به‌عنوان پیوند پایه برای گیاهان روبوستا و عربیکا به‌دلیل مقاومت آن در برابر آفات، همچنین با ادامه تحقیقات و اطلاعات بیشتر، می‌توان بازار تولید و فروش بیشتری برای این لوبیای خاص ایجاد کرد، حتی اگر با بهبود شرایط پرورش، تاکنون امکان تولید گسترده آن وجود نداشته باشد.

ویژگی های دانه قهوه لیبریکا

دانه قهوه لیبریکا یکی از نمایان ترین انواع قهوه با کیفیت و محبوب است که در مناطق خاصی از کلمبیا کشت می‌شود. این دانه‌ها دارای ویژگی‌ها و خصوصیات منحصر به فردی هستند که آنها را از دیگر نوع‌های قهوه متمایز می‌کند.
یکی از ویژگی‌های برجسته دانه‌های قهوه لیبریکا، اندازه بسیار بزرگ آنهاست. این دانه‌ها به طور متوسط دو سانتی‌متر طول دارند و بزرگتر از بسیاری از دانه‌های قهوه دیگر هستند. شکل نامتقارن آنها نیز به تشخیص آسان آنها کمک می‌کند.
دانه‌های قهوه Liberica بافت سخت و چوبی دارند و عمدتا با رایحه‌ای دودی و خاکی شناخته می‌شوند. این دانه‌ها سطح اسیدی پایینی دارند که به آنها یک طعم ملایم و متعادل نسبت به سایر انواع قهوه می‌بخشد.
اندازه بزرگ دانه نه تنها در جنبه ظاهری بلکه در فرآیند پخت و طعم دهی قهوه نیز تأثیرگذار است. طعم و مزه‌ی ملایم و متعادل قهوه لیبریکا، با وجود رایحه‌های متنوع از قبیل میوه و شکلات، آن را از دیگر انواع قهوه متمایز می‌کند. در مقایسه با انواع دیگر قهوه، این قهوه ترشی و تلخی کمتری دارد و تجربه مطلوبی را برای دوستداران قهوه ایجاد می‌کند.

آیا قهوه لیبریکا دارای مقدار کافئین بیشتری نسبت به دیگر نوع‌های قهوه است؟

قهوه لیبریکا، با مقدار کافئین متوسط، قابل مقایسه با سایر نوع‌های قهوه است. در واقع، میزان کافئین در این نوع قهوه به عوامل مختلفی مانند نوع خاک و شرایط اقلیمی بستگی دارد و در میان قهوه‌ها به عنوان یکی از نوع‌های با میزان کافئین کمتر شناخته می‌شود.
همچنین، مقدار کافئین در قهوه لیبریکا ممکن است به دلیل فرآیند تولید مختلفی که در آن به کار می‌رود، متفاوت باشد. به عنوان مثال، در برخی روش‌های فرآوری، از جمله فرآوری با استفاده از روش خشک‌کردن، می‌توان مقدار کافئین را کاهش داد.
به هر حال، برای افرادی که به دنبال کاهش مصرف کافئین هستند، می‌توان به جای Coffea Liberica از قهوه‌هایی با مقدار کمتر کافئین، مانند قهوه دکافئینه، استفاده کرد. این گزینه مخصوصا برای افرادی که به دلیل محدودیت‌های سلامتی یا سایر دلایل نیاز به کاهش مصرف کافئین دارند، می‌تواند یک انتخاب مناسب باشد.

نحوه دم کردن قهوه لیبریکا

قهوه لیبریکا را می‌توان با استفاده از روش‌های مختلفی مانند قهوه قطره‌ای، فرنچ پرس و اسپرسو دم کرد. با این حال، با توجه به سطح اسیدی پایین این نوع قهوه، توصیه می‌شود از روشی استفاده کنید که به طعم آن اجازه دهد به‌طور کامل توسعه یابد، مانند استفاده از فرنچ پرس یا پوره.
فرآیند دم‌کردن قهوه لیبریکا با قهوه قطره‌ای نیز امکان‌پذیر است. این روش، با استفاده از دستگاه‌های خودکار قهوه، آب گرم را از روی قهوه‌ی خرد شده عبور داده و مایع نهایی را تولید می‌کند. این روش می‌تواند به راحتی برای تهیه یک فنجان قهوه سریع و آسان باشد، اما ممکن است در تحقیق طعم و عطر غنی قهوه لیبریکا تأثیر کمتری داشته باشد.
فرنچ پرس یکی از روش‌های محبوب برای دم کردن قهوه لیبریکا است. در این روش، قهوه‌ خرد شده به همراه آب گرم در داخل فیلتر فرنچ پرس قرار می‌گیرد و پس از مدت زمان مناسب، فیلتر فشرده و مایع نهایی حاصل از ترشح قهوه تهیه می‌شود. این روش به طعم و عطر قهوه لیبریکا اجازه می‌دهد که به بهترین شکل ممکن در آمده و تجربه دم کردن یک قهوه متفاوت و لذت بخش را به کاربران ارائه دهد. پوره یا اسپرسو دم کردن هم از دیگر گزینه‌هایی است که می‌توانید از آنها برای قهوه لیبریکا استفاده کنید. این روش‌ها اجازه می‌دهند تا طعم چشم‌گیر و منحصر به فرد این نوع قهوه به‌خوبی بروز یابد و تجربه دم‌کردن یک قهوه لذت‌بخش و متفاوت را به شما هدیه دهند.

سخن پایانی

دانه قهوه لیبریکا، محصولی کمتر شناخته شده اما جذاب از جنوب شرقی آسیا، با خصوصیاتی متمایز از قهوه‌های معروف. این گونه در فیلیپین و مالزی پرورش داده می‌شود و مزایایی از جمله مقاومت در برابر دمای بالا را ارائه می‌دهد. لیبریکا به لحاظ طعم ملایم و کمترین میزان کافئین درختان قهوه شناخته می‌شود.
قهوه اکسلسا نیز با کیفیت ویژه‌ای است که تا سال 2006 به‌عنوان جواهری در دنیای قهوه شناخته می‌شد. این نوع قهوه، با طعم شیرین و متنوع، درختان بلند قهوه را به خود اختصاص می‌دهد. با مقدار کمترین کافئین در مقایسه با سایر انواع، اکسلسا به عنوان گزینه‌ای عالی برای دوستداران قهوه با طعم خاص به‌شمار می‌رود.